giả sử bạn nào chưa biết về cách hoạt động của crossover thì bạn cần đọc bài này
- Họ và tên: Nguyen Duy Diem (duydiem6868)
- Ngày đăng: 10:50, 14-12-2016
- Lượt xem: 1,107
- Liên hệ người bán
Nội dung chi tiết
đa số các hệ thống loa truyền thống đều có bộ phân tần (crossover) để đảm bảo mỗi củ loa chỉ làm việc trong khoảng tần số phù hợp mà chúng được Thiết kế . Bộ phân tần có chức năng chia đúng tần số cho mỗi củ loa theo yêu cầu Thiết kế của củ loa đó.
nắm được rõ được nguyên lý hoạt động của Crossover sẽ giúp đỡ bạn cải thiện chất lượng cao âm thanh đáng kể.
Nếu bộ dàn dành cho bạn đã có phân tần chủ động hoặc phân tần bị động lắp sẵn rồi thì đôi lúc bạn chẳng để ý đến nó Làm gì . Tuy Nhiên , việc tìm hiểu cơ chế làm việc của crossover cũng có nhiều điều thường cực kỳ lý thú, nó giúp chúng ta nâng cao hiệu năng của hệ thống, cùng với đó tránh được những hư hại không đáng có cho bộ dàn. Đây là 1 số điều bạn phải biết về crossover khi sử dụng chúng trong bộ dàn:
Nguyên tắc phân tách kênh
Ngoại trừ nhà sản xuất loa Bose, cực nhiều hệ thống loa truyền thanh không dây Lúc này dùng một số củ loa không đồng nhất về kích cỡ , dải tần Thiết kế nhằm tái tạo đầy đủ các dải âm tần. Ví dụ : hệ thống âm thanh trình diễn (PA: Public Address) đơn giản có khả năng bao gồm một củ bass/mid 12-inch hoặc 15-inch và đi kèm 1 củ treble kiểu kèn.
những hệ thống âm thanh cỡ lớn hoặc hệ thống có thùng loa sub riêng biệt có thể chia thành nhiều dải tần, trong đó những loa bass có thể đảm nhiệm dải tần từ 120Hz trở xuống. điều này giúp cho một số củ loa làm việc đúng với phạm vi dải tần Trang trí . Trong tất cả dải âm tần thì dòng năng lượng sóng âm tần số thấp (bass) lớn hơn rất nhiều lần đáng kể nếu so với sóng âm tần số cao. Giả dụ với một loa sub 1000W thì loa mid chỉ cần khoảng 200-300W và loa treble 50-100W.
Mạch phân tần là một thiết bị trong hệ thống âm thanh, với mục đích chuyển tải đúng dải tần mong muốn tới củ loa tương ứng . có 2 loại mạch phân tần: chủ động & thụ động (lắp trong thùng loa, thường gặp trong một số loa hi-fi truyền thống). Phân tần thụ động được lắp giữa loa và ampli, nghĩa là nó có vai trò chuyển tải toàn bộ dòng năng lượng điện do ampli cung cấp cho một số loa. Trong hệ thống loa hai đường tiếng, dải tần được chia thành 2 phần: phần tần số cao sẽ đi vào củ loa treble, phần tần số thấp đi vào củ loa mid/bass. Với hệ thống 3 đường tiếng, hệ thống cũng có 2 củ loa bass & treble như hệ thống 2 đường tiếng nhưng có thể sẽ có thêm một củ loa phụ trách riêng cho phần mid & ngày nay , bộ phân tần sẽ chia tín hiệu ra thành 3 dải tần riêng biệt khác nhau .
Phân tần không đơn giản chỉ có nâng cao chất lượng cao âm thanh của bộ giàn, nó còn có tác dụng bảo quản củ loa treble khỏi một số tần số thấp đi vào. những củ loa mid và bass hầu như không bị hư hại do tác động của nguồn tín hiệu âm thanh tần số cao, Mặc dù thế chất lượng tái tạo âm thanh tổng thể thì bị tác động rõ nét vì thời điểm này củ loa làm việc với dải âm tần không đúng với Trang trí -chế tạo ban đầu.
Phân tần thụ động (được tích hợp sẵn trong những loại loa )
Bộ phân tần crossover là một tổ hợp một số mạch lọc nguồn tín hiệu điện thụ động. Trước hết ta quan niệm một bộ phân tần đơn giản nhất bao gồm những tụ điện, điện trở & cuộn một số cuộn cảm.
Mạch phân tần crossover thường được tích hợp sẵn trong các loại loa thùng Lúc này
Bộ phân tần thụ động thường lắp bên trong các thùng loa, do đó tất cả những gì người ta phải làm là chọn 1 ampli phù hợp về sức mạnh , trở kháng… để ghép nối với loa sao cho phù hợp . Với 1 hệ thống loa 3 đường tiếng, củ loa bass sẽ nhận tín hiệu điện từ mạch lọc tần số thấp (low-pass filter: chỉ cho những tần số thấp hơn điểm cắt đi qua), trong thời điểm đó củ loa treble sẽ nhận các nguồn tín hiệu có tần số cao high-pass filter. Mạch lọc phải được Trang trí cẩn thận, chính xác để đạt được sự chuyển giao trơn tru giữa hai loại tín hiệu trên tại điểm cắt tần. Dải tần làm việc của củ loa trung thì lại nằm ở khoảng giữa cho nên củ loa này yêu cầu phải có cả hai mạch lọc ở trên để đảm bảo tín hiệu có được là ở dải trung. Kiểu phối hợp giữa low-pass filter và high-pass filter cùng thường gọi là band-pass filter. Về lý thuyết, hiện chưa có mạch lọc nào có khả năng cắt tần rất hoàn hảo theo chiều thẳng đứng, trong thời điểm đó một số củ loa khác nhau lại hoạt động chồng lấn ở một số vùng dải tần tiếp giáp, cho nên nhu cầu cao nhất của bộ phân tần là chuyển giao trơn tru những dải tần cho từng củ loa tương ứng .
các dạng phân tần thụ động nêu trên nhìn chung thường cực kỳ tiện dụng vì người dùng không phải can thiệp vào chúng, đáng tin cậy, và trong phần lớn những trường hợp chúng có giá thành thường rất hợp lý , ít nhất là cho các hệ thống có sức mạnh nhỏ hoặc trung bình. Tuy vậy, khi hoạt động ở sức mạnh lớn, một số thành phần của bộ phân tần thụ động trở nên thường khá cồng kềnh & đắt tiền do chúng phải tải dòng điện thế lớn hơn rất nhiều lần . Không chỉ vậy , thực chất của bộ phân tần thụ động làm chúng tiêu phí nguồn năng lượng hữu ích. 1 phần công suất của amply luôn bị hấp thụ bởi mạch phân tần thụ động thay vì được chuyển toàn bộ đến loa, bởi vậy , ta bắt buộc phải có amply công suất lớn hơn . Ngoài ra , trừ trường hợp một số củ loa trong hệ thống nhiều đường tiếng của tất cả chúng ta có cùng độ nhạy (điều này hiếm khi đạt được), còn không thì củ loa có độ nhạy cao hơn luôn cần mức tín hiệu nhỏ hơn. vì vậy , để những củ loa khi phối hợp lại có khả năng tái tạo phẳng được toàn bộ dải tần, nhà Thiết kế phải bỏ bớt một cách có chủ ý một phần công suất của amply bằng cách lắp thêm thành phần trở kháng để có thể làm suy hao bớt mức nguồn tín hiệu đến củ loa có độ nhạy cao.
Độ dốc phân tần
Bộ phân tần thụ động không thể đạt được độ dốc đáng kể tại điểm phân chia tần số nếu không làm tiêu phí phần công suất & không dùng các thiết bị đắt tiền. Giả sử : mạch lọc đơn điệu chỉ bao gồm trở & tụ chỉ đạt được độ dốc 6dB/octave, trong lúc đó , sự phối hợp giữa tụ & cuộn cảm có khả năng tạo được độ dốc phân tần là 12dB/octave. Để đạt được độ dốc lớn hơn rất nhiều lần , nhiều tầng lọc phải được chồng lên nhau dẫn đến sự suy giảm nhiều hơn nữa hiệu suất của năng lượng điện. Chỉ số dB/octave càng cao, đáp ứng của mạch càng có độ dốc cao. Phân tần có độ dốc càng lớn thì một số củ loa am tran bosch nhap khau càng ít hoạt động chồng lấn tại vùng tần số gần tần số cắt, điều mà mọi người chúng ta luôn ước muốn . nguyên do là sự chồng lấn quá lớn có thể dẫn đến vấn đề về pha do cả hai củ loa đều cố tái tạo tín hiệu không giống nhau đôi chút tại cùng chồng lấn.
Do Hiện nay những amply rẻ hơn nhiều (và thường nhẹ hơn) so với trước đây, sức mạnh của chúng không còn là vấn đề nghiêm trọng như trước, chính vì vậy , những mạch phân tần thụ động có thể vô cùng sành điệu trong những hệ thống có sức mạnh đến vài kilowatts.
Phân tần chủ động (là thiết bị được sản xuất chuyên phân tần số cho hệ thống loa)
Khác với phân tần thụ động, bộ phân tần chủ động phân chia dải tần trước khi chuyển sang những ampli. Mức tín hiệu dòng điện trong quãng thời gian này không lớn nên phân tần chủ động không phải chịu mức dòng năng lượng đáng kể, vì vậy không cần những linh kiện lớn, cầu kì. Tuy vậy, việc này cũng đồng nghĩa với việc phải dùng các amply sức mạnh cho mỗi khoảng tần số. Cụ thể, với hệ thống 3 đường tiếng ta cần 3 amply sức mạnh riêng biệt.
Hiện nay những bộ xử lý tín hiệu âm thanh dạng kỹ thuật số bao gồm các tính năng như crossover, limiter, canh delay được dùng nhiều lên dạng analog...
Do mạch phân tần chủ động chỉ làm việc ở mức tín hiệu audio nhỏ, một số mạch lọc có thể được xây dựng & sử dụng những mạch điện tử tích cực bình thường thì giống như như được dùng trong một số bộ lọc tần số equalizer, vốn cho khả năng có được sự linh động hơn cực nhiều trong Thiết kế . & như vậy , thay vì phải tiêu phí năng lượng để chỉnh tín hiệu ra loa theo củ loa có độ nhạy ít nhất , nguồn tín hiệu ra của mạch phân tần chủ động có khả năng được điều khiển để có được sự cân bằng hoàn hảo nhất giữa một số củ loa. việc này cho khả năng một số nhà Trang trí lựa chọn củ loa đơn giản hơn cũng như Trang trí được những mạch lọc có độ dốc cao hơn nên giảm được lượng nguồn tín hiệu ngoài giới hạn tần số hoạt động mà từng củ loa thường phải đảm nhận.
bên cạnh đó , phân tần chủ động giảm nguy cơ gây hư hỏng cho loa treble. trong trường hợp amply làm việc ở ngưỡng xảy ra hiện tượng “clipping” - dưới đây là trường hợp tín hiệu ra lớn hơn mức tối đa mà amply kiểm soát được, các sóng âm tần số thấp thông thường trở bắt buộc phải có dạng chắc chắn là gần như sóng vuông chứa các những mức cao của một số hài âm tần số cao. Sóng âm tần số thấp chứa một số hài âm tần số cao này sẽ vượt lên mạch phân tần & đến loa treble tương tự như những tín hiệu tần số cao khác. trường hợp có đủ dòng năng lượng cao hoặc đủ thời điểm , chúng có thể gây nóng cho cuộn dây của loa treble & gây cháy chúng.
Với bộ phân tần chủ động, do nằm trước amply nên một số phần quá tải của phần bass sẽ vẫn được đưa sang amply của loa bass và đến loa bass. Loa mid và loa treble vẫn có được nguồn tín hiệu “sạch” từ những amply của chúng.